2.2. SPOŁECZEŃSTWO A ROZWÓJ PRAW OBYWATELSKICH I POLITYCZNYCH

Z czasem, gdy przemysł i usługi stały się równie ważne jak rolnictwo, zaczęła rosnąć w siłę nowa klasa społeczna. Klasa średnia (burżuazja), jak ich nazywano, składała się z właścicieli fabryk, inżynierów, adwokatów, lekarzy i innych osób. Wszyscy oni zarabiali własne pieniądze. Walczyli o większe swobody - wolności słowa, wyznania, wolność ekonomiczną - tzn. możliwość swobodnego prowadzenia handlu i innej działalności prywatnej bez ingerencji państwa.

Pod koniec XVIII w. nowe grupy społeczne w Ameryce Północnej i we Francji rozpoczęły bunty społeczne. Po tych dwóch "rewolucjach wolnościowych", jak je nazywano, prawa człowieka zostały włączone do ustawodawstwa w tych krajach. Nowe władze w tych krajach opracowały dwa ważne akty: w Stanach Zjednoczonych w 1776 roku "Deklarację Niepodległości" oraz we Francji w 1789 roku "Deklarację Praw Człowieka i Obywatela". Współczesne społeczeństwa Stanów Zjednoczonych i Francji opierają są na zasadach zawartych w tych deklaracjach.

Dokumenty te wywarły wpływ na resztę świata. Wiele państw Europy wprowadziło te zasady do swoich konstytucji. Konstytucja norweska z 1814 roku zapewniła niektóre przywileje, jak np. wolność słowa, wolność działalności gospodarczej, prawo do własności, prawo do rozprawy sądowej itd.

Chociaż prawa człowieka znalazły się w wielu dokumentach o dużym znaczeniu, były w tamtych czasach bardziej teorią niż praktyką i poza tym nie dotyczyły wszystkich. W wielu krajach wolni byli tylko ci, którzy posiadali majątek, a więc arystokracja, jak również nowa klasa mieszczańska (średnia; burżuazja), która otrzymała przywileje. O prawach kobiet zapomniano.